KLİMA TANITIM
KLİMA NEDİR?
Klimalar insanların daha rahat ve verimli yaşaması amacıyla kapalı ortamların havasını soğutan, nemini alan, isteğe bağlı olarak ısıtan toz ve partikülleri filtre eden cihazlardır. Konutlardan araçlara, işyerlerinden eğitim mekanlarına kadar tüm alanlarda kullanılmaktadırlar.
Klima artık lüks olmaktan çıkıp ihtiyaç duyulan bir cihaz olmuştur. Bunu oluşturan ana etken gelişen teknoloji ile bütünleşen klimalardan daha az enerji ile daha fazla verim alınmasıdır.
Hızla gelişen klima teknolojisini yakından takip edemediğimiz için ısıtma ve soğutma ihtiyacımızın karşılanmasında klimaların maliyetlerinin ve harcamalarının yüksek olduğunu düşünüyoruz... Bunun aksine teknolojideki gelişmelerle bütünleşen klimalar oldukça ekonomik ve sessiz hale geldi. Elektrik harcamaları ve bakım maliyetleri azaldı. Yeni cihazlarda az enerji harcanarak çok kaliteli hava elde edilmektedir. Isıtma ve soğutma özelliklerinin yanında teneffüs ettiğimiz havayı kötü koku ve partiküllerden arındırarak temizlemektedirler.
Klimalarda uygulanan elektrostatik ve karbon filtreleme yöntemlerine antifungus kaplama özelliği de eklenerek sterilizasyon artırılıp hava kalitesi yükseltildi. Uzaktan kumanda sistemine kazandırılan I FEEL (hissediyorum) özelliği sayesinde klimanız ortamın ısı derecesini sizin ısı ihtiyacınıza göre en yakın değerlerde dengeleyebilmektedir.
Sağlık koşullarına uygun ideal ısıtma ve soğutma sağlayan klimalar ısı pompası özelliği ile 0 c nin üzerindeki sıcaklıklarda çok ekonomik ısıtma sağlarlar. Havadaki nemi alarak ideal konfor şartlarını oluştururlar. Otomatik sıcaklık kontrolü ile ortamın ısısını ölçerek arzu edilen sıcaklık derecesi elde edilene kadar çalışmayı sürdürerek dış hava şartlarına rağmen iç ortamdaki ısıyı sabit tutarlar.
Otomatik ve mekanik hava yönlendirme kanatçıkları sayesinde havayı sağa sola, aşağı yukarı homojen bir biçimde dağıtırlar. Böylece klimadan kaynaklanan rahatsızlıklar da önlenmiş olur. FUZZY konumunda mikroişlemci kontrolü ile kullanıcı alışkanlıklarını belirleyerek sıcaklık ayarı ve fan hızı seçimini hafızadan yapabilmektedir. Antibakteriyel filtreler kullanıcı tarafından hiçbir zorluk çekilmeden sökülüp yıkanabilir şekilde yeniden tasarlanmıştır. SLEEP (uyku) konumunda uyku için ideal konfor şartları oluşturularak ortam ısısı 7 saate kadar kontrollü olarak azaltılıp artırılmaktadır. Ortamın ısı değerini kumandadan öğrenebilmekteyiz.
Bu gelişmelerden en faydalı şekilde istifade edebilmek için mutlaka teknik destek alınmalıdır.
KLİMA ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Sadece bir klima cihazım olsun” mantığı ile hareket edilmemeli, kalitesi kanıtlanmış ürünler tercih edilmelidir. Uzun yıllar beraber olacağımız klimayı satan firmanın tüketici memnuyetini ilke edinmiş, tüketicisini bilgilendiren, keşif ve montaj hizmetini sorunsuz gerçekleştirebilen, servis ağı güçlü, kaliteden taviz vermeyen bir firma olmasına dikkat edilmelidir.
Klima satın alırken kullanılacak cihazın modeli tercihi ve kapasitesi hakkında uzman kişilerin tavsiyeleri dikkate alınmalıdır.
HANGİ KAPASİTEDE KLİMA SEÇMELİYİZ?
Isıtılması ve soğutulması düşünülen alanın ısı kayıplarının ne kadar olduğu, hangi model klimanın kullanılması gerektiği önemlidir. Elektrik enerjisini konfora dönüştüren cihazlar olarak da tarif edebileceğimiz klimaların ısıtma ve soğutma kapasiteleri binanın yapısına, iç ve dış ortam şartları gibi birçok parametreye bağlıdır ve mutlaka uzman kişiler tarafından hesaplanmalıdır. Teknik etüd yapılmadan kullanılan cihazlardan tam verim alınamayacağı gibi maliyet ve işletme bedelleri de daima yüksek olacaktır.
KLİMA NASIL MONTE EDİLMELİDİR?
Klima cihazlarının seçimi kadar montaj yeri ve montaj şekli de çok önemlidir. Bu nedenle klima, uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından teknik özellikler ve tüketicinin isteği de göz önünde bulundurularak tam bir estetik arzedecek şekilde monte edilmelidir.
KLİMA CİHAZLARI NASIL SOĞUTUR?
Klima cihazları R22 gazının buharlaşma ve yoğunlaşma özelliğinden faydalanarak ortamda bulunan ısıyı dışarı atarlar. Split klimalarda iç ünite içinden geçen gaz ortamdaki ısıyı emerek buharlaşır. Bu sayede ortam soğur. Buharlaşan R22 gazı dış üniteye geldiğinde yoğuşur ve emdiği ısıyı dışarı atar. Bu işlem gerçekleşirken yalnızca iç ve dış ünitedeki fan motorları ve gazın cihaz içindeki dolaşımını sağlayan kompresör elektrik enerjisi harcar.
KLİMA CİHAZLARI NASIL ISITIR?
Türkçe karşılığı ısı pompası anlamına gelen heat pump özellikli klimalar elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çevirmek yerine dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtırlar. Heat pump özelliği olan klimalar sogutmayı gerçekleştirdikleri gibi ısıtmayı da R22 gazını yoğuşturarak ve buharlaştırarak gerçekleştirirler. Isıtmanın yapılabilmesi için dış üniteden geçen gaz buharlaşarak dışarıdaki ısıyı emer ve iç üniteye geldiğinde yoğunlaşarak emdiği ısıyı ısıtılması istenilen ortama bırakarak ısıtmayı gerçekleştirir.
Klimaların ne kadar iyi ısıttığı veya soğuttuğu dış ve iç hava sıcaklığına bağlıdır. Dış hava sıcaklığı arttıkça klimaların soğutma performansları düşer. Dış hava sıcaklığı düştüğünde ise ısıtma performansları düşer.
Heat pumplı klimalar dış hava sıcaklığının 7 C civarında olduğu durumda oldukça ekonomik ısıtıcılardır. Bu nedenle kışın ılık geçtiği dönemlerde, ilkbahar ve sonbaharda diğer ısıtıcıların yerine tercih edilebilirler.
KLİMA SAĞLIK AÇISINDAN ZARARLI MIDIR?
Kapasitesi ve yeri yanlış seçilmiş kalitesiz bir klima cihazı sağlığımıza zarar verebilir. Hangi konumda olursa olsun klimanın rüzgarının karşısında durulmamalıdır. Klima çarpmalarının nedeni klima rüzgarının karşısında bulunmaktan kaynaklanmaktadır. Klimaların oluşturduğu rüzgarın ortamda bulunanları rahatsız etmemesi için manuel ve otomatik kanatçıklardan istifade edilmelidir. Bu kanatçıklar gerektiği şekilde ayarlanıp kullanıldığında kesinlikle herhangi bir rahatsızlık sözkonusu olmayacaktır.
Klima cihazlarının sağlık açısından büyük faydalarının olduğu bilimsel otoriteler tarafından da bildirilmektedir. Özellikle yaşlılar, kalp, şeker veya astım rahatsızlığı olanlara klimatize ortamda bulunmaları tavsiye edilmektedir. Sağlık açısından ev ve işyerlerinde 23ºC sıcaklık ve %50 bağıl nem ideal koşullardır. Bu değerleri sağlayan en ideal cihazlar da klimalardır.
KLİMA MODELLERİ HAKKKINDA KISA BİLGİ
YER TAVAN TİPİ SPLİT KLİMALAR
Hem tavan hem de yere monte edilebilme özellikleri ile bu klimalar mağaza, ofis gibi makanlar için en ideal montaj ve estetik olanaklarını sunmaktadırlar. Salon tipi klimalarda olduğu gibi yer tipi klimalarda da ek ısıtıcı takviyesi vardır. Uzaktan kumandalı modelleri mevcutttur.
SALON TİPİ SPLİT KLİMALAR
Özellikle mağaza ve toplantı salonu gibi insan sirkülasyonunun fazla olduğu geniş mekanlar için idealdir. Yüksek hızlı ve güçlü fan sistemleri ile homojen hava dağılımını sağlarlar. Standart olarak ek ısıtıcı takviyelidirler. Bu sayede heat pump ısıtma sistemini destekleyerek düşük dış ortam sıcaklıklarında da sorunsuz çalışırlar.
DUVAR TİPİ KLİMALAR
Bir iç ve bir dış veya bir dış birçok iç üniteden oluşan bu klimalar oldukça düşük ses seviyesinde çalışırlar. İç ünitelerle dış ünite arasında bakır boru, elektrik kablosu, drenaj hortumu, izole ve bandajdan oluşan bağlantının olması gerekir. Montaj uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Duvar tipi split klimaların 7000 Btu/h ile 30000 Btu/h kapasiteler arasında değişik modelleri vardır. Konutlarda da problemsiz olarak kullanılabilmektedirler.
PENCERE TİPİ KLİMALAR
Ekonomik olarak düşünüldüğünde penceretipi klimalar en uygun fiyatlı çözümlerdir. Montajı kolaydır ve gerektiğinde başka mekanlara rahatlıkla taşınabilirler. Sınırlı da olsa taze hava girişine müsade ederler. Bu avantajlarına rağmen birçok mekanda estetik olmayışları ve ses seviyelerinin yüksekliği nedeni ile tercih edilmemektedirler.
KLİMA İÇİN SERVİS HİZMETİ NE KADAR ÖNEMLİDİR?
Klima cihazları iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kalan cihazlardır. Cihazların ısı transfer yüzeylerinde meydana gelen kirlenme ve tahribatlar cihazın performansında düşüklüğe neden olur. Ayrıca cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında mevsime göre düzeltme yapılması gerekir. Bu nedenle klima cihazlarına yılda iki kez bakım yapılması son derece önemlidir. Bakımı yapılmayan klimaların verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacaktır.
KLİMALAR İLE İLGİLİ TEKNİK TERİMLER
SPLİT : İngilizceden gelen bir kelimedir. “ Ayrık” anlamına gelir. Klimanın iç ve dış iki ayrı üniteden geldiğini anlatır.
HEAT PUMP :Türkçe karşılığı ısı pompasıdır. Bu özelliğe sahip klimalar elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çevirmek yerine, dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtırlar.
KOMPRESÖR : Soğutucu akışkanı evaparatörden kondensöre pompalayan klimanın önemli bir parçasıdır.
EVAPARATÖR : Klimanın soğutma yaparken soğutucu akışkanın sıvı olarak girip buharlaşarak gaz olarak çıktığı eşanjördür. Split klimalarda iç ünitelerdedir.
KONDANSER : Klimanın soğutma yaparken soğutucu akışkanın gaz olarak girip soğuyup yoğunlaşarak sıvı olarak çıktığı eşanjördür. Split klimalarda dış ünitelerdedir.
BTU : İngilizce British Thermal Unit (İngiliz ısı birimi) sözcüklerinin kısaltılmasından oluşur.Bir libre suyun sıcaklığını bir Fahrenhayt değiştirmek için gereken ısı miktarıdır. Klimalarda Btu/h olarak yani klimanızın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır.
COP : Klimanızın birim zamanda yaptığı ısıtma veya soğutma miktarının harcadığı elektrik enerjisine oranıdır. COP iç, dış ortam sıcaklıklarına ve klimanın kalitesine bağlıdır.
Klimalar insanların daha rahat ve verimli yaşaması amacıyla kapalı ortamların havasını soğutan, nemini alan, isteğe bağlı olarak ısıtan toz ve partikülleri filtre eden cihazlardır. Konutlardan araçlara, işyerlerinden eğitim mekanlarına kadar tüm alanlarda kullanılmaktadırlar.
Klima artık lüks olmaktan çıkıp ihtiyaç duyulan bir cihaz olmuştur. Bunu oluşturan ana etken gelişen teknoloji ile bütünleşen klimalardan daha az enerji ile daha fazla verim alınmasıdır.
Hızla gelişen klima teknolojisini yakından takip edemediğimiz için ısıtma ve soğutma ihtiyacımızın karşılanmasında klimaların maliyetlerinin ve harcamalarının yüksek olduğunu düşünüyoruz... Bunun aksine teknolojideki gelişmelerle bütünleşen klimalar oldukça ekonomik ve sessiz hale geldi. Elektrik harcamaları ve bakım maliyetleri azaldı. Yeni cihazlarda az enerji harcanarak çok kaliteli hava elde edilmektedir. Isıtma ve soğutma özelliklerinin yanında teneffüs ettiğimiz havayı kötü koku ve partiküllerden arındırarak temizlemektedirler.
Klimalarda uygulanan elektrostatik ve karbon filtreleme yöntemlerine antifungus kaplama özelliği de eklenerek sterilizasyon artırılıp hava kalitesi yükseltildi. Uzaktan kumanda sistemine kazandırılan I FEEL (hissediyorum) özelliği sayesinde klimanız ortamın ısı derecesini sizin ısı ihtiyacınıza göre en yakın değerlerde dengeleyebilmektedir.
Sağlık koşullarına uygun ideal ısıtma ve soğutma sağlayan klimalar ısı pompası özelliği ile 0 c nin üzerindeki sıcaklıklarda çok ekonomik ısıtma sağlarlar. Havadaki nemi alarak ideal konfor şartlarını oluştururlar. Otomatik sıcaklık kontrolü ile ortamın ısısını ölçerek arzu edilen sıcaklık derecesi elde edilene kadar çalışmayı sürdürerek dış hava şartlarına rağmen iç ortamdaki ısıyı sabit tutarlar.
Otomatik ve mekanik hava yönlendirme kanatçıkları sayesinde havayı sağa sola, aşağı yukarı homojen bir biçimde dağıtırlar. Böylece klimadan kaynaklanan rahatsızlıklar da önlenmiş olur. FUZZY konumunda mikroişlemci kontrolü ile kullanıcı alışkanlıklarını belirleyerek sıcaklık ayarı ve fan hızı seçimini hafızadan yapabilmektedir. Antibakteriyel filtreler kullanıcı tarafından hiçbir zorluk çekilmeden sökülüp yıkanabilir şekilde yeniden tasarlanmıştır. SLEEP (uyku) konumunda uyku için ideal konfor şartları oluşturularak ortam ısısı 7 saate kadar kontrollü olarak azaltılıp artırılmaktadır. Ortamın ısı değerini kumandadan öğrenebilmekteyiz.
Bu gelişmelerden en faydalı şekilde istifade edebilmek için mutlaka teknik destek alınmalıdır.
KLİMA ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Sadece bir klima cihazım olsun” mantığı ile hareket edilmemeli, kalitesi kanıtlanmış ürünler tercih edilmelidir. Uzun yıllar beraber olacağımız klimayı satan firmanın tüketici memnuyetini ilke edinmiş, tüketicisini bilgilendiren, keşif ve montaj hizmetini sorunsuz gerçekleştirebilen, servis ağı güçlü, kaliteden taviz vermeyen bir firma olmasına dikkat edilmelidir.
Klima satın alırken kullanılacak cihazın modeli tercihi ve kapasitesi hakkında uzman kişilerin tavsiyeleri dikkate alınmalıdır.
HANGİ KAPASİTEDE KLİMA SEÇMELİYİZ?
Isıtılması ve soğutulması düşünülen alanın ısı kayıplarının ne kadar olduğu, hangi model klimanın kullanılması gerektiği önemlidir. Elektrik enerjisini konfora dönüştüren cihazlar olarak da tarif edebileceğimiz klimaların ısıtma ve soğutma kapasiteleri binanın yapısına, iç ve dış ortam şartları gibi birçok parametreye bağlıdır ve mutlaka uzman kişiler tarafından hesaplanmalıdır. Teknik etüd yapılmadan kullanılan cihazlardan tam verim alınamayacağı gibi maliyet ve işletme bedelleri de daima yüksek olacaktır.
KLİMA NASIL MONTE EDİLMELİDİR?
Klima cihazlarının seçimi kadar montaj yeri ve montaj şekli de çok önemlidir. Bu nedenle klima, uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından teknik özellikler ve tüketicinin isteği de göz önünde bulundurularak tam bir estetik arzedecek şekilde monte edilmelidir.
KLİMA CİHAZLARI NASIL SOĞUTUR?
Klima cihazları R22 gazının buharlaşma ve yoğunlaşma özelliğinden faydalanarak ortamda bulunan ısıyı dışarı atarlar. Split klimalarda iç ünite içinden geçen gaz ortamdaki ısıyı emerek buharlaşır. Bu sayede ortam soğur. Buharlaşan R22 gazı dış üniteye geldiğinde yoğuşur ve emdiği ısıyı dışarı atar. Bu işlem gerçekleşirken yalnızca iç ve dış ünitedeki fan motorları ve gazın cihaz içindeki dolaşımını sağlayan kompresör elektrik enerjisi harcar.
KLİMA CİHAZLARI NASIL ISITIR?
Türkçe karşılığı ısı pompası anlamına gelen heat pump özellikli klimalar elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çevirmek yerine dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtırlar. Heat pump özelliği olan klimalar sogutmayı gerçekleştirdikleri gibi ısıtmayı da R22 gazını yoğuşturarak ve buharlaştırarak gerçekleştirirler. Isıtmanın yapılabilmesi için dış üniteden geçen gaz buharlaşarak dışarıdaki ısıyı emer ve iç üniteye geldiğinde yoğunlaşarak emdiği ısıyı ısıtılması istenilen ortama bırakarak ısıtmayı gerçekleştirir.
Klimaların ne kadar iyi ısıttığı veya soğuttuğu dış ve iç hava sıcaklığına bağlıdır. Dış hava sıcaklığı arttıkça klimaların soğutma performansları düşer. Dış hava sıcaklığı düştüğünde ise ısıtma performansları düşer.
Heat pumplı klimalar dış hava sıcaklığının 7 C civarında olduğu durumda oldukça ekonomik ısıtıcılardır. Bu nedenle kışın ılık geçtiği dönemlerde, ilkbahar ve sonbaharda diğer ısıtıcıların yerine tercih edilebilirler.
KLİMA SAĞLIK AÇISINDAN ZARARLI MIDIR?
Kapasitesi ve yeri yanlış seçilmiş kalitesiz bir klima cihazı sağlığımıza zarar verebilir. Hangi konumda olursa olsun klimanın rüzgarının karşısında durulmamalıdır. Klima çarpmalarının nedeni klima rüzgarının karşısında bulunmaktan kaynaklanmaktadır. Klimaların oluşturduğu rüzgarın ortamda bulunanları rahatsız etmemesi için manuel ve otomatik kanatçıklardan istifade edilmelidir. Bu kanatçıklar gerektiği şekilde ayarlanıp kullanıldığında kesinlikle herhangi bir rahatsızlık sözkonusu olmayacaktır.
Klima cihazlarının sağlık açısından büyük faydalarının olduğu bilimsel otoriteler tarafından da bildirilmektedir. Özellikle yaşlılar, kalp, şeker veya astım rahatsızlığı olanlara klimatize ortamda bulunmaları tavsiye edilmektedir. Sağlık açısından ev ve işyerlerinde 23ºC sıcaklık ve %50 bağıl nem ideal koşullardır. Bu değerleri sağlayan en ideal cihazlar da klimalardır.
KLİMA MODELLERİ HAKKKINDA KISA BİLGİ
YER TAVAN TİPİ SPLİT KLİMALAR
Hem tavan hem de yere monte edilebilme özellikleri ile bu klimalar mağaza, ofis gibi makanlar için en ideal montaj ve estetik olanaklarını sunmaktadırlar. Salon tipi klimalarda olduğu gibi yer tipi klimalarda da ek ısıtıcı takviyesi vardır. Uzaktan kumandalı modelleri mevcutttur.
SALON TİPİ SPLİT KLİMALAR
Özellikle mağaza ve toplantı salonu gibi insan sirkülasyonunun fazla olduğu geniş mekanlar için idealdir. Yüksek hızlı ve güçlü fan sistemleri ile homojen hava dağılımını sağlarlar. Standart olarak ek ısıtıcı takviyelidirler. Bu sayede heat pump ısıtma sistemini destekleyerek düşük dış ortam sıcaklıklarında da sorunsuz çalışırlar.
DUVAR TİPİ KLİMALAR
Bir iç ve bir dış veya bir dış birçok iç üniteden oluşan bu klimalar oldukça düşük ses seviyesinde çalışırlar. İç ünitelerle dış ünite arasında bakır boru, elektrik kablosu, drenaj hortumu, izole ve bandajdan oluşan bağlantının olması gerekir. Montaj uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Duvar tipi split klimaların 7000 Btu/h ile 30000 Btu/h kapasiteler arasında değişik modelleri vardır. Konutlarda da problemsiz olarak kullanılabilmektedirler.
PENCERE TİPİ KLİMALAR
Ekonomik olarak düşünüldüğünde penceretipi klimalar en uygun fiyatlı çözümlerdir. Montajı kolaydır ve gerektiğinde başka mekanlara rahatlıkla taşınabilirler. Sınırlı da olsa taze hava girişine müsade ederler. Bu avantajlarına rağmen birçok mekanda estetik olmayışları ve ses seviyelerinin yüksekliği nedeni ile tercih edilmemektedirler.
KLİMA İÇİN SERVİS HİZMETİ NE KADAR ÖNEMLİDİR?
Klima cihazları iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kalan cihazlardır. Cihazların ısı transfer yüzeylerinde meydana gelen kirlenme ve tahribatlar cihazın performansında düşüklüğe neden olur. Ayrıca cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında mevsime göre düzeltme yapılması gerekir. Bu nedenle klima cihazlarına yılda iki kez bakım yapılması son derece önemlidir. Bakımı yapılmayan klimaların verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacaktır.
KLİMALAR İLE İLGİLİ TEKNİK TERİMLER
SPLİT : İngilizceden gelen bir kelimedir. “ Ayrık” anlamına gelir. Klimanın iç ve dış iki ayrı üniteden geldiğini anlatır.
HEAT PUMP :Türkçe karşılığı ısı pompasıdır. Bu özelliğe sahip klimalar elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çevirmek yerine, dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtırlar.
KOMPRESÖR : Soğutucu akışkanı evaparatörden kondensöre pompalayan klimanın önemli bir parçasıdır.
EVAPARATÖR : Klimanın soğutma yaparken soğutucu akışkanın sıvı olarak girip buharlaşarak gaz olarak çıktığı eşanjördür. Split klimalarda iç ünitelerdedir.
KONDANSER : Klimanın soğutma yaparken soğutucu akışkanın gaz olarak girip soğuyup yoğunlaşarak sıvı olarak çıktığı eşanjördür. Split klimalarda dış ünitelerdedir.
BTU : İngilizce British Thermal Unit (İngiliz ısı birimi) sözcüklerinin kısaltılmasından oluşur.Bir libre suyun sıcaklığını bir Fahrenhayt değiştirmek için gereken ısı miktarıdır. Klimalarda Btu/h olarak yani klimanızın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır.
COP : Klimanızın birim zamanda yaptığı ısıtma veya soğutma miktarının harcadığı elektrik enerjisine oranıdır. COP iç, dış ortam sıcaklıklarına ve klimanın kalitesine bağlıdır.